บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาและเพื่อศึกษาการประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อการบริหารความเครียดในองค์กร เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แบบสอบถามและแบบประเมินความเครียด เก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้บริหารระดับกลาง ตั้งแต่ตำแหน่งสารวัตรถึงตำแหน่งรองผู้บังคับการ ในโรงเรียนนายร้อยตำรวจ จำนวน 132 คน และวัดระดับความเครียดของกลุ่มตัวอย่างจากแบบสอบถาม เพื่อวิเคราะห์หากลุ่มตัวอย่างเป้าหมายผู้ที่มีความเครียดในองค์กรได้ จำนวน 11 คน จากนั้นใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก แล้วนำมาวิเคราะห์ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร์ ใช้สถิติจำแนกร้อยละและการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย ในการวิเคราะห์ข้อมูล

ผลการวิจัยพบว่า หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อการบริหารความเครียดในองค์กรใช้ จำนวน 4 หลักธรรมด้วยกัน คือ 1.หลักไตรลักษณ์ หรือลักษณะ 3 ประการ กล่าวคือ ความเป็นอนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา 2.หลักอริยสัจ 4 คือความจริงอันประเสริฐ คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค 3.หลักโยนิโสมนสิการ กระบวนการคิดอย่างถูกวิธี คิดอย่างถูกทาง คิดอย่างมีเหตุผล และใช้ความคิดให้เกิดผลที่พึงประสงค์ 4.หลักการเจริญสติ การมีสติระลึกรู้ทั่วพร้อม กำหนดพิจารณาสิ่งทั้งหลายให้เห็นตามความเป็นจริง

จากการวิเคราะห์การสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้พบว่า ผู้ที่มีความเครียดสามารถรู้เท่าทันความคิดและอารมณ์ของตนเอง ยอมรับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น มีระดับของความเครียดลดลง ระดับความเครียดไม่มี และพบวิธีการบริหารความเครียดครบทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านสุขภาพ ด้านอารมณ์ ด้านครอบครัวและด้านองค์กร

สรุปผลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้ สามารถเข้าใจและนำหลักพุทธธรรมดังกล่าวข้างต้นมาประยุกต์ใช้ในการบริหารความเครียดในองค์กรได้อย่างเหมาะสม ทำให้รู้เท่าทันความคิด อารมณ์ ความรู้สึก สามารถที่จะยอมรับและปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ทั้ง 4 ด้านที่เกิดขึ้นนั้นได้ตามความเป็นจริง  เมื่อมีความเครียดเกิดขึ้น ทำให้เกิดการตระหนักรู้มีสติระลึกรู้เท่าทันกับความรู้สึกนั้นและใช้กระบวนการคิดอย่างถูกวิธี คิดอย่างถูกทาง มีเหตุผล เห็นเหตุของปัญหาและวิธีการแก้ปัญหาอย่างถูกวิธี และสอดคล้องกับหลักที่ว่าสิ่งทั้งปวงไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตนของตน เป็นกฎธรรมดาของทุกสรรพสิ่ง

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

              The research aimed to study the principles of Dhamma in Buddhism and to study the application of the principles of Buddha-Dhamma for organization stress management. It was a qualitative research using Questionnaire and Stress Test. The data collection was administered to the sample of 132 middle-level executives in Royal Police Cadet Academy, whose ranks were between Inspectors and Deputy Commanders. Questionnaires were used for evaluating stress levels of the sample. The results showed 11 people with stress for in-depth interviews. The computer program was used to analyze collected data according to a social research. Statistics such as percentage and mean were also used for data analysis.

             The findings showed that the principles of Dhamma in Buddhism for organization stress management composed of 4 items; 1) The Three Characteristics of Existence (Tilakkhana): impermanent, suffering, and soulless; 2) The Four Noble Truths (Ariyasacca 4): suffering, the cause of suffering, the cessation of suffering, andthe Path;3) the principle of Yonisomanasikana, i.e., proper attention, systematic attention, reasonable thought and wise consideration; and 4) the  principle for Development of Mindfulness (Sati) to be aware of oneself and to see everything as it was.

            From in-depth interview analysis, it was found that respondents with stress were able to be aware of their own thinking and emotions thoroughly. They could accept situations faced with lower level of stress without the level of stress. It was also found that there were all kinds of stress management infour aspects:1) health, 2) emotion, 3) family, and 4) organization.

            In conclusion, the respondents understood and could apply the principle of BuddhaDhamma for a proper organization stress management caused self-awareness and development of mindfulness, being able to accept the truth and adjust themselves in four aspects with proper systematic attention and wise consideration. It was related to the principle of Tilakkhana: impermanence, suffering, and soulless, the common characteristics of all things. 

รายการไฟล์