บทคัดย่อภาษาไทย

                วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาความคิดเห็นที่มีต่อหลักความเชื่อในพระพุทธศาสนาและความเชื่อดั้งเดิมของชาวล้านนา 2) เพื่อศึกษาพฤติกรรมที่มีต่อพระพุทธรูปพระเจ้าเก้าตื้อ วัดสวนดอก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ และ 3) เพื่อศึกษาข้อเสนอแนะและพฤติกรรมของชาวพุทธในสังคมไทยที่มีต่อพระพุทธรูป โดยทำการจัดเก็บข้อมูลจากแบบสอบถาม จำนวน 205 ชุด สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ คือ ร้อยละค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การหาค่าความสัมพันธ์แบบ T–test และ F–test และ การหาค่าสหสัมพันธ์แบบพอยท์ไบซีเรียล (Point Biserial Correlation) ในการวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีการสังเกตพฤติกรรมของผู้ที่เข้ามาในพระอุโบสถพระเจ้าเก้าตื้อ จำนวน 183 รูป/คน และการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 11 คน
               จากการศึกษาความคิดเห็นที่มีต่อหลักความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธรูปที่ปรากฏในพระพุทธศาสนาและตามความเชื่อดั้งเดิมของชาวล้านนาพบว่า ความเชื่อศรัทธาในพระพุทธรูปตามหลักพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย หลักความเชื่อในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า (ตถาคตโพธิสัทธา)หลังจากนั้น จึงมีการสร้างปฏิมากรรมลอยตัวอุทิศให้พระพุทธเจ้า เรียกว่า อุเทสิกเจดีย์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการเคารพกราบไหว้ในฐานะเป็นพุทธานุสสติ คือ เป็นเครื่องระลึกถึงพระพุทธคุณของพระพุทธเจ้า แต่เมื่อพระพุทธศาสนาได้เผยแผ่เข้ามาในดินแดนล้านนา ซึ่งมีความเชื่อดั้งเดิมอยู่ก่อนแล้ว คือ ความเชื่อในเรื่องวิญญาณนิยม ความเชื่อเรื่องผีสางเทวดา และความเชื่อในอำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จึงก่อให้เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรมขึ้น กลายเป็นความเชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ของพระพุทธรูป โดยมีการสร้างเรื่องราวความศักดิ์สิทธิ์ หรือ เชื่อว่ามีอำนาจเหนือธรรมชาติอยู่เบื้องหลังพระพุทธรูป ซึ่งสามารถดลบันดาลพรต่าง ๆ ได้ เช่นเดียวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์อื่นๆ ตามที่ตนนับถือ ซึ่งจากผลการศึกษาความเชื่อของชาวพุทธที่มีต่อพระพุทธรูป พบว่า พุทธศาสนิกชนมีความเชื่อตามหลักพระพุทธศาสนามากที่สุด และก็มีความเชื่อในความเชื่อดั้งเดิมมากเช่นเดียวกัน คือ มีความเชื่อในกฎแห่งกรรม (กัมมสัทธา) และเชื่อการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า (ตถาคตโพธิสัทธา) แต่ก็มีความเชื่อในเรื่องวิญญาณ (วิญญาณนิยม) และอำนาจเหนือธรรมชาติ (ธรรมชาตินิยม) ด้วยเช่นกัน
               จากผลการศึกษาพฤติกรรมที่มีต่อพระพุทธรูป พบว่า โดยส่วนใหญ่พุทธศาสนิกชนมีพฤติกรรมที่ปฏิบัติต่อพระพุทธรูปด้วยการกราบไหว้บูชา การบริจาคปัจจัยในตู้บริจาค แต่ยังมีส่วนหนึ่งที่มีพฤติกรรมปฏิบัติในความเชื่อดั้งเดิม คือ การอ้อนวอนขอพร และมีความเชื่อในเรื่องชะตาชีวิตด้วยการเสี่ยงเซียมซี (เป็นคำทับศัพท์ภาษาจีนแต้จิ๋วหมายถึง ใบทำนายโชคชะตาที่ต้องสั่นไม้ติ้วเสี่ยงทาย) สอดคล้องกับผลการสังเกต ซึ่งพบว่า ส่วนใหญ่เข้ามาเพื่อกราบไหว้บูชา
                จากผลการศึกษาข้อเสนอแนะและพฤติกรรมของชาวพุทธ พบว่า พุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่มีความเชื่อตามหลักศรัทธาของพระพุทธศาสนาผสมผสานกับความเชื่อดั้งเดิม คือ เข้ามากราบไหว้บูชาพระพุทธรูป แล้วทำการสวดมนต์ขอพร และนั่งสมาธิ สอดคล้องกับผลการสัมภาษณ์ คือ เข้ามากราบไหว้บูชาและนั่งสมาธิ ซึ่งเป็นวิถีปฏิบัติตามหลักพระพุทธศาสนา มากกว่าการปฏิบัติตามความเชื่อดั้งเดิม เนื่องจากมีเหตุผลเดียวกัน คือ การเข้ามาสักการะกราบไหว้เพื่อความสงบสุขทางจิตใจ และได้มีข้อเสนอแนะว่า คณะสงฆ์หรือผู้มีส่วนเกี่ยวข้องควรมีการสื่อสารความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับความเชื่อและการปฏิบัติตัวต่อพระพุทธรูป รวมไปถึงการจัดสถานที่และกิจกรรมในศาสนสถานที่ช่วยส่งเสริมสนับสนุนหลักศรัทธาที่ถูกต้อง

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

               There are two objectives in this research as follow ; 1) To study belief of Buddha images appeared in Buddhism and the original belief of Lanna people. 2) To study behavior resulting from the belief of Phachaw-Khawtue, Wat Suandok, Chiang Mai. 3)To study suggestion and Buddhist behavior in Thai society on the Buddha images. By collecting of 205 sets of questionnaires were released to analyze the percentage standard deviation. To find the relationship T-test and F-test and determine the Point Biserial Correlation in qualitative research methods of observation of people coming into the hall of Phra chaw-Khawtue, of 183 persons, and interviews with samples of 11 persons.
               The study of Buddhist opinions on the Buddha image as appeared in Buddhism ,and according to the original belief of Lanna people. It contains the belief of buddha’s enlightenment then they created Buddha sculptures to dedicate to the enlightened one called Udesika-cetiya , is a shine by dedication. By the purposes to pay respect as recollection of the Buddha ,but in the previous time when Buddhism has come to Land of Lanna, they have believed in spiritualism, god and ghosts, supernatural ones ,made that have been mixing culture so as to become faithful determination to the miracle of the Buddha or supernatural power behind. That can be fulfilled their needs as the others magical thing. Exactly the research found that Buddhist believed in the Buddha image as in Buddhism the most, and also original belief that law of action and enlightenment of the Buddha however they still have some spiritual belief.
              The research have found their behaviors to the Buddha image the most of Buddhist acting by paying respect to the Buddha image, by donating ,some of them are still behaved by urgent ,and some believe in fortune.
              The study findings ; Relationship individual factors and belief, found that ages education,and status frequency used in relation and Buddhist belief scale show prominently statics at 0.01 and from the test of coefficient relationship among the belief of principle of confident indicated that their behavior to the Buddha image, Phrachaw-Khawtue at a positive way, it is very low relationship of scale.
                For behaviors in original belief at a positive way in the middle and somehow low.Indicating that behave according to their belief.
                  The suggestion show that most of Buddhists belief in confident as in Buddhism mixed with original belief is to pay homage to the Buddha image, to chant, to vow for blessing,and to meditate, according to the Lord Buddha’s teaching and interviews more than in addition to Sangha who concern should inform corrected knowledge to self- behave to the buddha image and organization place and religious activities for supporting right faith.

รายการไฟล์